Sporcu beslenmesi son zamanlarda en çok bahsedilen ve merak edilen konulardan biri. Diyetisyen Buket MAMUR'da sporcu beslenmesi denilince Anadolu Efes ile birlikte akla gelen isim! Anasolu Efes tarihindeki 14. şampiyonluğunu bu hafta Sinan Erdem Spor Salonunda oynan maçta rakibine 15 sayı fark atarak elde etti. Ligin 53. sezonunda 14. zaferini yaşayan Anadolu Efes, rekoru da elinde bulunduruyor. Bu başarılı takımın başarılı diyetisyeni Diyetisyen Buket MAMUR'u öncelikle tebrik ettik ve kendisine merak ettiğiniz soruları sorduk!
Biraz seni tanıyalım mı? Sen nasıl diyetisyen olmayı seçtin? Okula gitmeden önce biliyor muydun? Ne hayal etmiştin?
Benim bu bölümü yazmam kimya öğretmenim sayesinde oldu. Geleceği parlak bir meslek diye önermişti. Meslek hakkında az çok fikrim vardı çünkü annem diyet teknisyeniydi ama klasik bir ergen olarak annemin ne yaptığıyla pek ilgilenmediğimden okula başladığımda her şey bana oldukça yeniydi. Bende hayal çoktu o yıllarda. Bilgisayar mühendisliğinden balerinliğe kadar geniş bir yelpazede muhtelif hayallerim vardı ama diyetisyenlik açıkçası bunlar arasında değildi. Bu istemediğimden değil, daha çok yeni bir oluşum olmasındandı. Bölüme başladığım zaman bu işi çok sevdim çünkü insanların sağlığına hizmet etmek bence hayatta yapılabilecek en anlamlı işlerden birisiydi.
Okuldayken mi karar verdin sporcu beslenmesi ile ilgilenmeye?
Sporcu beslenmesine okuldan sonra karar verdim. Hayat beni oraya doğru yönlendirdi de diyebilirim. Okul sonrası açılan bir kursa katılmıştım ama nerede nasıl kullanırım o bilgileri çok emin değildim. 2002 senesinde Ankara'dan İstanbul'a geçme kararı almıştım. İstanbul'da bir hastanede iş bulmama rağmen bir de yarı zamanlı olarak bir spor merkezinde çalışmaya başladım. Sporcu beslenmesi ile ilgilenmeye o zaman başladım diyebiliriz.
Stajların nasıldı? Stajlarda fikirler değişir ya sen ne gördün?
Bizim zamanımızda okulun ayarladığı stajlar belliydi. Hacettepe Üniversitesi Yetişkin ve Çocuk Hastaneleri ile Ankara Yüksek İhtisas Hastanesinde klinik stajlarımı yaptım. Bir ilkokulda da kurum stajımı yaptım. Ben sudan çıkmış balık halinde iş hayatına başladım açıkçası. Stajlar arasında mesleki olarak en tatmin olduğum çocuk hastanesindeki zamanlardı. Duygusal olarak güçlü durulması gereken bir alan olsa da, yaptığımız işin olumlu ya da olumsuz geri bildirimini çok çabuk gözlemlediğimiz bir alan çocuk beslenmesi. Orada elbette hasta çocuklar ile ilgileniyorduk ama sağlam çocukların beslenmesi de bence çok önemli çünkü toplumu şekillendiren bir hadise yeni neslin beslenmesi. Bu sebeple şu an çalıştığım alanda da en önem verdiğim konulardan birisi alt yapılara doğru beslenme bilgisini aşılamak. Stajlar işin demosu. İlla ki bir şeyler yapılmayabilir ama oradaki gözlem çok değerli. Genç meslektaşlarım için hangi alanda çalışmak istiyorlarsa o alanda olumlu olumsuz neler olup bittiği görmeleri açısından bu stajlar çok işe yarayacaktır. Elbette sayı arttıkça staj olayı da sorun olmaya başladı. Bazı kurumlar stajyer kabul etmeyebiliyorlar. Bizim kulübümüzde de stajyer alımı yok ama eğitime çok önem verdikleri için yine de öğrencileri misafir edip, uygulamalarımız hakkında sohbet edebilme imkanını bana sundular. Bu çok güzel bir gelişmeydi ve gelen öğrencilerin gözlerindeki ışıktan ne kadar doğru bir şey yaptığımızı görebilmek şahaneydi. Yeni sezonda da bu uygulamaya devam etmeyi umuyorum.
Sporcu beslenmesi dersleri ile gerçek hayat arasında nasıl bir fark var?
Teorik olarak öğrendiklerimizi gerçek hayata adapte edebilmek hakikaten meydan okuyucu bir deneyim olabiliyor. Gittiğim konuşmalarda ya da katıldığım derslerde öğrencilere en çok bunu anlatmaya çalışıyorum. Ben çok zorluk çektim, istiyorum ki yeni nesil nelerle karşılaşabileceğini bilsin ve tedbirini alsın. Teoride kilogram başına 10 gram karbonhidrat demek kolay olsa da bunu gerçek hayata uyarlamak aslında oldukça güç. 80 kg bir kişiye performansın için 800 gram karbonhidrat al diyebilirsiniz. Bunu gerçek hayattaki karşılığı değişimler cinsinden yaklaşık 53 ekmek değişimidir. Biz 20 değişimi güne nasıl yayacağımızı hesaplarken zorlanırken düşünün 53 değişim nasıl olur. 1500-2000 kalorilik diyet yazması kolaydır ama 6000 kalorilik diyet zorlar. Bu yüzden değişimleri kullanmak yerine daha büyük, resimli porsiyonlar üzerinden gitmek biraz daha olayı kolaylaştırıyor. Benzer hikaye protein hesabında da yaşanıyor. Standartların üzerine çıkıldığında hesaplar şaşabiliyor. Çok iri sporcularda toplam proteini karşılarken, doymuş yağ alımını da göz önünde bulundurmak ancak diyetisyenlerin aklına gelir. Bunların dışında sporcu beslenmesi çok dinamik bir alan. 10 sene önce söylediğimiz bazı bilgiler çoktan değiştiler bile ve değişmeye de devam ediyorlar. Gün geçmiyor ki yeni bir çalışma çıkmasın. Sporun kitleler tarafından bir eğlence ve şirketler tarafından da bir pazarlama aracı olarak görülmesi, bu sektörde büyük paraların konuşuluyor olması, bu alana olan ilgiyi bilim dünyasında da artırmış vaziyette. Saniyelerin hatta saliselerin önemli olduğu bir alanda performansa etki edecek her unsur büyük önem taşımaya başladı. Haliyle beslenme konusu da daha çok konuşulur oldu ancak laboratuvar bilgisini gerçek hayata aktarırken dikkatli olmakta fayda var. Her yeni çıkan bilgiye körlemesine atlamak da, yeni bilgiye sırt dönmek de doğru değil. Akıl süzgecimizden geçirerek bilgiyi uygulamaya koymak en ideali. Şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki sadece teorik bilgiyle, sporcuyla etkileşime girmeden, onların kamp, idman, maç hayatlarını yaşamadan sporcu diyetisyeni olunmaz. Sporcunun yaşadıklarına bire bir tanıklık etmek bu işin yüzde ellisi diyebilirim.
Sen Anadolu Efes'in yıllardır diyetisyenliğini yapıyorsun. Bu bizim dünyamız için büyük gurur ! Yollarınız nasıl kesişti?
Çok teşekkür ederim. Hikayemiz 2013 senesine uzanıyor. Anadolu Efes hem alt yapısı hem de A takımı için diyetisyen, fizyoterapist ve psikoloğun olacağı bir yapılanma içine girmiş. O zamanki takım doktoru çalıştığım hastanede ortopedi uzmanıydı. Onun ricasıyla 2011 senesinde benden bir Euroleague hakem organizasyonunda bir eğitim vermemi istemişlerdi. Ben de gönüllü olarak yardımcı olmuştum. Bu yapılanmaya girilince de benden fikir almak istediler. Ben bir diyetisyenin spor kulübünde neler yapabileceği ve ne faydalar sağlayabileceğini anlatınca, o zaman biz sizinle çalışalım diye teklif ettiler. O gün bugündür benim yerim burası!
Sence sporda başarı sadece çok çalışmak mı? Beslenmenin ve sağlıklı yaşamın olması şart mı?
Elbette şart. Sağlıklı olmayan bir bireyin ne kadar yetenekli olursa olsun iyi bir performans göstermesi beklenemez. En basitinden bir grip olduğumuzda masa başında bilgisayara bakmak gibi oturarak yapılan bir iş bile ne kadar zor gelirken, o halde koşmanız gerektiğini düşünsenize. Performansı bir yana bıraksak bile sağlık ile beslenme arasındaki ilişki kanıtlanmış en temel bilgilerden birsidir. Bizim öncelikli işimiz sporcunun sağlığını korumak. Sonra performanstan bahsedebiliriz. Her sporun performans beklentisi farklıdır ancak beslenme her koşulda az ya da çok etkilidir. Saliselerin önemli olduğu alanlarda o az etki bile madalya ile sporcu arasındaki mesafeyi kapatabilir. Fiziki güçten ziyade mental dayanıklılığın ön planda olduğu sporlarda bile beslenme etkilidir. Cevap fizyolojide yatıyor. Yorgunluk bir sporcunun en has düşmanıdır ve beslenme ile yorgunluğu geciktirmek mümkündür. Elbette çalışmadan olmaz. İyi uyumadan da, yeterli su içmeden de olmaz. Bunlar bir bütündür ve beslenme bu resmin çok önemli bir parçasıdır.
Bu işin en zor ve en keyifli tarafları neler?
En keyifli tarafı sporcularınızın başarılı olduğu ana tanıklık etmek. En zoru ego savaşları...
Eklemek istediklerin...
Bana yer vermeniz benim için çok onur verici. Eğer mesleki olarak öğrencilere ve meslektaşlarıma iyi bir örnek olabildiysem ne mutlu bana. İyi ki diyetisyen olmuşum :))
Taglar: #diyetisyen #diyetisyendunyasi #dytdunyasi #diyetisyendünyası #playoff #kupa #şampiyon #anadoluefes #basketbol #buketmamur #diyetisyenbuketmamur #dytbuketmamur #sporcudiyetisyeni #sporcubeslenmesi #staj #üniversite #eğitim #meslek #meslektaş
Haberi Yapan: Diyetisyen Dünyası Editörü
Tarih: 24.06.2019
Kaynak: Özel Haber